Мұндай шешімді қала әкімі Мұрат Әйтенов Шымкент қаласы Кәсіпкерлер палатасының бастамасымен ұйымдастырылған өңірдің бизнес-қоғамдастығымен кездесуіңде қабылдады. Кездесу салалық қауымдастықтардың, құқық қорғау және қадағалау органдарының қатысуымен өтті. Кездесудің модераторы Өңірлік кеңестің төрағасы Қайрат Молдасейітов болды.

«Атамекен» ҚР Ұлттық Кәсіпкерлер палатасы кәсіпкерлікті қорғаудың экожүйесін құру жөніндегі жобаны іске асыруды бастады. Экожүйе шеңберінде бизнес субъектілерінің құқықтарын бұзу фактілерін азайтуға және мемлекеттік реттеуді жүзеге асыру кезінде артық әкімшілік кедергілерді азайтуға бағытталған ұсыныстар мен ұсынымдар әзірлеу жоспарлануда. Сондықтан кездесу экожүйе шеңберінде шешуді талап ететін бизнестің жүйелі мәселелерін талқылау үшін ұйымдастырылады, - деп атап өтті Қайрат Молдасейітов.

Шымкент бизнесінің өзі сияқты кәсіпкерлердің мәселелері де түрлі салаларға қатысты талқыланды. Сұрақтардың басым бөлігі сәулет және құрылыс саласына, жер қатынастары саласындағы жүйелік проблемаларға, қылмыстық процесс саласына және т. б. салаларға қатысты болды.

«Корпорация «Береке-А» ЖШС-ның, бас директоры Еркінкүл Оспаналиева битум тапшылығы проблемасын көтерді:

Ағымдағы жылы Шымкентте автожол саласында 188 жоба іске асырылуда. Қаланың 268 км көше-жол желісін жөндеу жоспарлануда. Шымкент қаласы бойынша жыл соңына дейін битумға қажеттілік 30 мың тоннаны құрайды. Бүгінгі таңда автомобиль жолдарын салу, реконструкциялау, күрделі және орташа жөндеу бойынша бірқатар жобаларды іске асыру барысында мердігер ұйымдар битум тапшылығын сезінуде. Бұл жол құрылысы мен жөндеудің бұзылуына әкелуі мүмкін, ал мердігерлер келісімшарттық міндеттемелерін орындай алмайды. Бүгінде мердігерлер бір тонна битумды 210-220 мың теңгеге сатып алуға мәжбүр, ал өндіруші зауыттардағы баға-бір тоннасына 135 мың теңге. Біздің кәсіпорынның ай сайынғы қажеттілігі 1 мың тоннаны құрайды. Өндіруші зауыттар тікелей жеткізу шарттарын жасасудан аулақ болады, мердігер компаниялар құнын едәуір арттыратын делдалдармен және трейдерлермен жұмыс істеуге мәжбүр.

Құрылысшы отандық битумның қайда кететінін түсіндірді: ол Тәжікстан мен Өзбекстанға экспортталады, осылайша жергілікті кәсіпорындарды негізгі ресурссыз қалдырады. Елде жылына миллион тоннадан астам шикізат өндіретін бірнеше битум зауыттары бар, бірақ бұл да жеткіліксіз.

"Биыл жазда «Энергетика» министрлігі тапшылыққа жол бермейтініне сендірді. Битумның жетіспеушілігінен жол құрылысы толығымен тоқтатылуы мүмкін, нәтижесінде адамдар жұмыссыз қалып, ал мердігерлер өз кезегінде жосықсыз жеткізушілер тізіміне кіру қаупін тудырады, өйткені олар мерзімдерді бұзады. Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзінде 2025 жылға қарай жағдайы жақсы жергілікті жолдардың үлесін 95% - ға жеткізуді, ал Үкіметке бұл мәселені тікелей бақылауға алып, битум тапшылығы мәселесін түпкілікті шешуді тапсырды", - деп атап өтті Еркінкүл Оспаналиева.

«Arnatex» ЖШС-ның, директоры Әбілқасым Айтжан АЭА және ИА жер учаскелерін қосалқы жалдау мәселесін қозғады:

2019 жылғы 3 сәуірдегі «Арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар туралы» Заңға сәйкес жер учаскелері АЭА басқарушы компаниясына жалға беріледі. Басқарушы компания өз кезегінде мемлекеттік меншіктегі жер учаскелерін АЭА қатысушыларына қосалқы жалға береді.

Осыған байланысты, қосалқы жалға алынған жер учаскелерінде салынған объектілер ҚР Жер кодексіне сәйкес мәмілелер жасай алмайды және өз құқықтарын басқа пайдаланушыларға бере алмайды. Басқаша айтқанда, кәсіпорындарды кредиттеу кезінде Екінші деңгейдегі банктер АЭА аумақтарында салынған объектілерді кепіл ретінде қарастырмайды. Сонымен, бұл кәсіпорындардың одан әрі дамыту үшін несие алу мүмкіндігі жоқ. Осылайша, салынған көпмилионды Инвестициялар әрекетсіздікте, АЭА қатысушыларының және кәсіпкерлік қызметке инвестицияларды жүзеге асырған инвесторлар ретіндегі құқықтары бұзылады.

«Орталық Азия және Қазақстан Құрылысшылар одағының» Вице-президенті Рахманәлі Оразбаев жер қатынастары саласындағы жүйелі проблемалар мәселесін қозғады:

"Бүгінгі таңда көптеген кәсіпкерлер аукционда бизнесті кеңейту үшін қажетті жер учаскесін сатып ала алмайды, өйткені қалада аукциондар өткізу жиілігі жоқ. Мысалы, 2018-2020 жылдар кезеңінде Шымкент қаласында аукциондар өткізілмеді, 2021-2022 жылдары тек бір реттен өткізілді. Егер әкімдікке жер телімдерін беру туралы 500 - ге жуық өтініш түссе, ағымдағы жылдың шілде айында өткізілген аукционға тек 12 жер телімі шығарылды, - деп атап өтті Рахманәлі Оразбаев.

Оның айтуынша, аукциондар өткізілмеуінің себебін тиісті басқармалар Шымкент қаласының аумағында сатуға дайын жер телімдерінің болмауымен түсіндіреді. Әкімдіктің ресми сайтында бос жер учаскелерінің болуы туралы ақпаратқа қолжетімділік жоқ. Әзірленіп жатқан Геопортал әлі де функционалды емес және бизнес үшін маңызды мәліметтер, мысалы, "қызыл сызықтардың" болуы Геопорталда жоқ. Азаматтар үшін өзекті, шынайы және пайдалы ақпарат алуға архитектураның ресми интернет-ресурсында да толыққанды қолжетімділік жоқ.

«Ақсу Корпорациясы» ЖШС-ның директордың орынбасары Дәурен Тілеубаев қалада жүк автомобильдерінің өтуіне тыйым салатын жол белгілерінің орнатылу негізділігіне күмән келтірді.

"Қалада бизнес үшін үлкен проблема жүк көліктерінің қозғалысы. Металл конструкциялары, гофрленген тақталар, металл бұйымдары және басқа да тауарлар сияқты ірі габаритті бұйымдар шығаратын өнеркәсіптік кәсіпорындар бұл бұйымдарды қала шегінде салынып жатқан объектілерге жеткізуі керек. Алайда, бұл кәсіпорындар күн сайын, біздің ойымызша негізсіз қойылған 3.4 «Жүк автомобильдерінің жүруіне тыйым салынады» тыйым салу белгілеріне байланысты жүк көліктерінің қозғалысы проблемасына тап болады. Мысалы, бірнеше өндіріс орналасқан 4 шағын ауданда тауарларды түсіру және тиеу үшін біздің кәсіпорынға баруға мүмкіндік жоқ, ал бұл жағдай компанияның жұмысына кедергі келтіреді. Барлық жолдарда бұл белгілер орнатылған, шын мәнінде, біздің өндіріс алаңына баратын жол жоқ. Бізге тауарларды тиеу үшін басқа да жеке жүк машиналары келеді. Осы жағдайда көмек сұраймыз", - деп атап өтті Дәурен Тілеубаев.

«Атамекен» ҰКП Басқарма төрағасының орынбасары - Шымкент қаласы Кәсіпкерлер палатасының директоры Тимур Нақыпбеков өз сөзінде бизнес палатаға жүгінетін ең көп таралған жүйелі мәселелерді айтты. Олардың ішіндегі ең үздіктері - салық салу, жер қатынастары, сәулет, құрылыс салалары. Орта есеппен жыл сайын Шымкент қаласының Кәсіпкерлер палатасына бизнесті қорғау желісі бойынша 200-ге жуық өтініш келіп түседі. Бизнес субъектілерінің құқықтарын қорғау прокуратура органдарымен және Антикормен тығыз байланыста жүзеге асырылады.

"Бүгін «Атамекен» ҰКП бизнесті қылмыстық қудалау орбитасына негізсіз тартуға жол бермеу жөніндегі іс-шараларды өткізуді көздейтін "бизнесті қорғаудың экожүйесі" жаңа жобасын іске асыруды бастады. Бұдан басқа, бизнес пен мемлекеттің тиімді өзара іс-қимылы, бизнес проблемаларын жедел шешу мақсатында палатада 7 салалық комитет жұмыс істейді, олар өз алаңдарында кәсіпкерліктің жүйелі мәселелерін қарайды. Әкімдік жанынан әкімнің жетекшілік ететін орынбасарларымен және басқармалармен тікелей өзара іс - қимыл жасайтын салалар бойынша ұқсас бірлескен байланыс топтарын құруды ұсынамын", - деп атап өтті Тимур Нақыпбеков.

Қала әкімі бұл бастаманы толығымен қолдап, осы мәселеге қатысуға дайын екендігін мәлімдеді.

Кездесу «Ашық әңгіме» форматында өтті, онда кәсіпкерлер әкімге және басқа мемлекеттік органдардың өкілдеріне тікелей сұрақтар қойып, өз пікірлерін білдіріп, қозғалған кейбір мәселелер өз шешімдерін тапты. Қала әкімі көтерілген мәселелердің кейбірін дереу өз орынбасарларына қарауды тапсырып, ал кейбір кәсіпкерлерді жеке қабылдауына шақырды.

Мұрат Әйтенов кездесудің бизнес үшін де, билік үшін де пайдалылығын атап өтіп, үнемі, оның ішінде микро және шағын бизнес өкілдерімен кездесуді ұсынды.

Естеріңізге сала кетейік, іс-шара Мемлекет басшысының 2022 жылғы 19 мамырда бизнес-қоғамдастықпен кездесу барысында, әкімнің прокуратураның қатысуымен бизнес өкілдерімен тоқсан сайынғы кездесулерін өткізу қажеттілігі туралы айтқан тапсырмасын орындау мақсатында ұйымдастырылды.